Heb jij een verkeersboete ontvangen zonder dat er een staandehouding is geweest? Dan vraag je je vast af of deze boete geldig is of niet. In dit artikel behandel ik de situaties waarin er wél een verkeersboete mag worden opgelegd zonder dat je bent staandegehouden. Dat is belangrijk om te weten. Wanneer je namelijk niet bent staandegehouden, terwijl dat wel had moeten gebeuren, moet de boete worden vernietigd.
Heb jij een boete gekregen zonder staandehouding en wil je deze aanvechten?
Let op: dit artikel gaat over zogeheten Wet Mulder boetes. Dat zijn de boetes die worden opgelegd op grond van de Wet Mulder. Ze worden verstuurd door het CJIB en zien eruit als het plaatje dat je hier rechts ziet. Je herkent ze aan de M in de rechterbovenhoek van de brief.
Dit artikel is zo opgebouwd dat je alle ins en outs over het krijgen van een verkeersboete zonder staandehouding kunt teruglezen. Ik behandel eerst wat er in de wet staat en waarom een staandehouding in principe verplicht is. Vervolgens behandel ik hoe rechters deze regels uitleggen en in welke situaties er van staandehouding kan worden afgezien. Tot slot behandel ik waar je op moet letten bij het aanvechten van een boete wanneer je van mening bent dat je ten onrechte niet bent staandegehouden.
Ben je er klaar voor? Ik in ieder geval wel. Laten we beginnen.
Inhoudsopgave
- Mag de politie bekeuren zonder aanhouding?
- In welke situaties is een staandehouding niet verplicht?
- Hier moet je rekening mee houden!
Mag de politie bekeuren zonder aanhouding?
Mag de politie je bekeuren zonder staandehouding? Om daar achter te komen beginnen we bij het begin: door te kijken wat erover in de wet staat. In dit geval zegt de wet het volgende:
De wet is dus niet bepaald duidelijk. Maar deze lange en onduidelijke tekst komt (kort gezegd) neer op het volgende:
Wanneer niet kan worden vastgesteld wie de bestuurder is, wordt de boete opgelegd aan de kentekenhouder van het voertuig.
In 2000 kwam er een zaak voor de Hoge Raad. Dat was toen nog de hoogste rechter in verkeersboetezaken. De Hoge Raad bepaalde dat bovenstaande regel over het uitschrijven van een verkeersboete zonder staandehouding zo moet worden uitgelegd dat een boete in principe aan de bestuurder moet worden opgelegd, tenzij de bestuurder niet kon worden staande gehouden. De politie mag je alleen staande houden als je verdachte bent van een strafbaar feit, zoals het overtreden van verkeersregels.
In situaties waar geen staandehouding plaatsvindt, wordt de boete normaal gesproken naar de kentekenhouder van het voertuig gestuurd, en niet direct naar de bestuurder op het moment van de overtreding. Dit kan soms als ‘oneerlijk’ worden ervaren, aangezien de boete de eigenaar van het voertuig treft, zelfs als zij niet de bestuurder waren. Houd als kentekenhouder dus goed in de gaten wie er in je voertuig rijdt of zij de verkeersregels volgen, zodat boetes en onnodige discussies vermeden kunnen worden.
Staandehouding bij het uitschrijven van een verkeersboete is dus verplicht, tenzij er geen reële mogelijkheid was om de bestuurder staande te houden. Wanneer er geen staandehouding plaatsvindt, moet de agent of handhaver dan ook verklaren waarom hij een verkeersboete heeft uitgedeeld zonder staandehouding.
De vraag of er een ‘reële mogelijkheid’ is geweest, is dus van groot belang. Vooral is het belangrijk dat het gaat om een ‘mogelijkheid’. Het is namelijk niet genoeg wanneer de agent:
- het niet nodig vond om een staandehouding te verrichten bij het uitdelen van de verkeersboete of
- niet heeft staandegehouden, omdat hij een verderop gelegen afslag wilde nemen.
Een staandehouding bij het uitdelen van een verkeersboete is dus verplicht, tenzij er geen reële mogelijkheid is geweest om staande te houden.
In welke situaties is een staandehouding wel/niet verplicht?
Zoals ik hiervoor heb behandeld is door de Hoge Raad bepaald dat er van staandehouding mag worden afgezien wanneer er zich geen reële mogelijkheid tot staandehouding van de bestuurder heeft voorgedaan. Dit wil zeggen dat er een verkeersboete uitgedeeld mag worden zonder staandehouding. Of sprake is van een reële mogelijkheid tot staandehouding is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Hieronder behandel ik een aantal voorbeelden van situaties waarin staandehouding wel of niet verplicht is.
Situatie 1: Flitspalen, radarcontroles, trajectcontroles en scanauto’s
Allereerst is er natuurlijk geen mogelijkheid tot staandehouding wanneer de gedraging wordt geconstateerd door middel van een digitaal hulpmiddel. Bijvoorbeeld bij flitspalen, radarcontroles en trajectcontroles. In die gevallen is er namelijk geen agent in de buurt die in staat is om je staande te houden. Dit geldt ook in het geval een boete wordt opgelegd door een scanauto. In dit geval is een staandehouding niet mogelijk en dus niet verplicht kan de verkeersboete uitgedeeld worden zonder staandehouding. Als een verkeerscamera de overtreding vastlegt, kan een boete dus worden opgelegd zonder staandehouding.
Situatie 2: Gelaserd maar niet staande gehouden
In geval van controle door middel van een lasergun moet in principe wel een staandehouding plaatsvinden. Als je bent gelaserd en niet bent staandegehouden, dan wordt de boete opgelegd aan de kentekenhouder. Dit is oneerlijk omdat de kentekenhouder niet altijd de bestuurder is. Dit is ook de reden dat een staandehouding verplicht is. Op deze manier wordt de echte bestuurder de boete opgelegd.
Situatie 3: Je verhindert zelf een mogelijke staandehouding
Wanneer je zelf snel wegrijdt bij een mogelijke staandehouding of een stopteken negeert, verhinder je de staandehouding en mag er worden bekeurd op kenteken. In die gevallen hoef je niet te worden staandegehouden en zal je boete wel geldig zijn.
Situatie 4: Parkeergedragingen (terwijl je niet bij het voertuig bent)
Gaat het om een parkeerovertreding, dan hoef je in principe niet te worden staandegehouden en kan je parkeerboete zonder staandehouding worden uitgedeeld. Dat sprake is van parkeren, houdt in feite al in dat er geen personen in de buurt van het voertuig aanwezig zijn die kunnen worden herkend als bestuurder. Dat is ook best logisch, aangezien een geparkeerde auto natuurlijk helemaal niet wordt bestuurd.
Bij parkeergedragingen is de timing wel relevant. Wanneer de bestuurder van de auto de agent aanspreekt voor het uitschrijven van de boete voor parkeren, heeft zich wél een reële mogelijkheid tot staandehouding voorgedaan. Spreekt de bestuurder de agent na het opleggen van de boete aan, dan heeft zich geen reële mogelijkheid tot staandehouding voorgedaan en mag de politie bekeuren zonder eerdere aanhouding.
Hier is overigens nog wel een mooi voorbeeld van. In 2017 kwam er een zaak voor het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. In die zaak werd aangevoerd dat de boete ten onrechte aan de kentekenhouder was opgelegd, omdat er een reële mogelijkheid tot staandehouding zou zijn geweest. Door de agent waren er foto’s van het voertuig gemaakt. Op die foto’s was te zien dat er twee mensen in het voertuig zaten. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden besloot dat een agent in zo’n geval uiteraard moet overgaan tot het verrichten van een staandehouding. De agent mag de boete dan niet aan de kentekenhouder opleggen.
Situatie 5: Agent in privétijd
Is een agent in privétijd en heeft hij geen middelen om een een stopteken te geven, dan mag hij wel boetes opleggen. In die situaties wordt er vastgehouden aan de regel dat er zich geen reële mogelijkheid tot staandehouding heeft voorgedaan en de agent een verkeersboete mag opleggen zonder staandehouding. De agent moet dus wel in staat zijn om een staandehouding af te kunnen dwingen.
Heb je tegelijkertijd met de agent stilgestaan, dan moet hij weer wel tot staandehouding overgaan.
Situatie 6: Agent te voet of te fiets
Deze gevallen zijn eigenlijk van dezelfde categorie als de agent in privétijd. Wanneer een agent te voet of te fiets is, kan hij een autobestuurder natuurlijk niet eenvoudig achtervolgen. De agent kan daarom ook geen staandehouding verrichten en mag de verkeersboete zonder staandhouding uitdelen.
Situatie 7: Agent met andere werkzaamheden met een hoge(re) prioriteit
Tot slot een nog een categorie gevallen waarin geen staandehouding hoeft te worden verricht voor het uitdelen van een verkeersboete. Zelf vind ik dit de meest eigenaardige gevallen. Het gaat namelijk om die gevallen waarin een agent een andere werkzaamheid verricht met een hoge prioriteit, waardoor geen staandehouding mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer hij bezig is met een zoektocht naar gewapende overvallers of wanneer hij een melding krijgt die van groot belang is om direct op te volgen.
In welke gevallen kan een boete zonder staandehouding worden vernietigd?
Als de verbalisant ten onrechte geen staandehouding verricht, dan kan de boete worden vernietigd. Dit betekent dat de boete nietig is en geen rechtskracht heeft. De bestuurder hoeft de boete dan niet te betalen.
De boete kan worden vernietigd door de rechter. De rechter kan dit doen als hij of zij van mening is dat de verbalisant ten onrechte geen staandehouding heeft verricht. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de verbalisant zich niet op een redelijke manier heeft kunnen uitleggen waarom hij of zij geen staandehouding heeft verricht.
De boete kan ook worden vernietigd door de officier van justitie. De officier van justitie kan dit doen als hij of zij van mening is dat de verbalisant ten onrechte geen staandehouding heeft verricht. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de verbalisant de boete heeft opgelegd op basis van een te summiere omschrijving van wat er aan de hand was.
In de praktijk worden verkeersboetes zonder staandehouding vaak vernietigd. Dit komt doordat de verbalisant in veel gevallen niet kan aantonen dat er geen reële mogelijkheid was om de bestuurder staande te houden.
De volgende elementen moeten in het proces-verbaal zijn opgenomen om een boete zonder staandehouding te rechtvaardigen:
- De plaats waar de overtreding is geconstateerd.
- De tijd waarop de overtreding is geconstateerd.
- Een nauwkeurige omschrijving van de overtreding.
- Een verklaring van de verbalisant waarom hij of zij geen staandehouding heeft verricht.
Als deze elementen niet in het proces-verbaal zijn opgenomen, dan kan de boete worden vernietigd.
Meest voorkomende boetes met mogelijkheid tot staandehouden
- Rijden door rood licht: Gemiddeld €240. Standaard is staandehouding bij rood licht verplicht, tenzij er geen reële mogelijkheid is om de bestuurder staande te houden. Dit is het geval bij een flitspaal, omdat de bestuurder niet direct kan worden geïdentificeerd. In dat geval kan de verbalisant een boete opleggen aan de eigenaar van het voertuig.
- Niet stoppen voor een stopbord: Gemiddeld €240.
- Geen voorrang verlenen aan een voetganger op een zebrapad: Gemiddeld €160.
- Niet stoppen voor een schoolbus met uitstekende stoparm: Gemiddeld €380.
- Niet dragen van autogordels: Gemiddeld €140.
- Overschrijden van de maximaal toegestane snelheid: Afhankelijk van de overschrijding en locatie, kan variëren van €30 tot enkele honderden euro’s.
- Geen richtingaanwijzer gebruiken: Gemiddeld €90.
- Geen verlichting voeren bij slecht zicht of duisternis: Gemiddeld €95.
- Gebruik van mobiele telefoon tijdens het rijden: Gemiddeld €240.
- Niet stoppen voor een voetganger bij een voetgangersoversteekplaats: Gemiddeld €160.
Let op dat deze boetebedragen slechts gemiddelden zijn en kunnen variëren afhankelijk van de specifieke locatie en het land waarin je je bevindt. Raadpleeg altijd de lokale regelgeving voor informatie over boetebedragen en overtredingen.
Hier moet je rekening mee houden!
Ben je het nu zelf oneens met een verkeersboete omdat deze is opgelegd zonder staandehouding en denk je eraan bezwaar aan te tekenen? Dan moet je op een paar zaken letten. Hieronder behandel ik een praktische tips.
Tip 1: Vraag het dossier op
Allereerst is het natuurlijk van belang om te weten waarom er een verkeersboete is opgelegd zonder staandehouding. Je hebt daarom een afschrift van het dossier nodig, want die informatie staat niet op de boete zelf. Het dossier kun je opvragen als je in beroep gaat.
Je kunt daarvoor de volgende tekst gebruiken:
“Op grond van artikel 7:18, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht heb ik recht op de op de zaak betrekking hebbende stukken. Ik verzoek u daarom om mij het zaakoverzicht en (eventuele) foto’s van de gedraging te verstrekken.”
Zoals ik in de voorbeeldtekst aangeef, bepaalt de wet dat je recht hebt op het dossier. Als je het dossier hebt, kun je jezelf beter voorbereiden hoe je bezwaar maakt tegen een verkeersboete en weet je waartegen je je moet verdedigen.
Tip 2: Leg uit waarom er wél kon worden staandegehouden
Er hoeft alleen een beslissing te worden genomen over de vraag of er terecht is afgezien van staandehouding, wanneer er daarover een verweer wordt gevoerd. Wanneer je alleen aangeeft “Ik ben niet staandegehouden”, voer je geen verweer.
Staat er in het dossier een toelichting waarom er een boete is opgelegd zonder staandehouding, dan is het aan jou om te motiveren dat er wel een staandehouding mogelijk was.
Wanneer de agent bijvoorbeeld verklaart dat hij je bij een parkeergedraging niet kon staandehouden omdat je snel bent weggereden, kun je aangeven en onderbouwen dat snel wegrijden helemaal niet mogelijk was. Bijvoorbeeld omdat je een auto hebt met een dieselmotor en deze moet worden voorgegloeid voordat je überhaupt snel kunt wegrijden.
Soms wordt een boete ‘vernietigd’ in het proces-verbaal, vooral in gevallen waar geen staandehouding heeft plaatsgevonden en de beschrijving van de overtreding te summier is of volledig ontbreekt. Dit gebeurt wanneer de feitelijke situatie niet volledig wordt weergegeven, waardoor de kentekenhouder of bestuurder in een nadelige positie kan worden gebracht. Het is essentieel om bezwaar in te dienen als de omschrijving onjuist lijkt, omdat dit een kans biedt om de zaak op te helderen en onterechte boetes te voorkomen. Het proces-verbaal dient een nauwkeurige weergave van de situatie te bieden om eerlijke boetebeoordeling te waarborgen.
Ga jij jouw verkeersboete zonder staandehouding aanvechten?
In dit artikel heb ik uitgebreid stilgestaan bij de vraag of een verkeersboete aan je mag worden opgelegd zonder dat je bent staandegehouden. Ik heb stilgestaan bij de vraag of een staandehouding verplicht is, wanneer dat wel/niet het geval is en waar je op moet letten als je een verkeersboete gaat aanvechten omdat je van mening bent dat je ten onrechte niet bent staandegehouden.
Ik hoop dat je iets aan dit artikel hebt gehad. Uiteraard staan we voor je klaar als je hulp nodig hebt bij het bezwaar maken tegen een verkeersboete. Wij kunnen je namelijk gratis bijstaan in die procedure.
Mocht je vragen nog hebben, stel ze dan hieronder in de reacties. Je kunt ons uiteraard ook een e-mail of een appje sturen.
Normaal gesproken is het voor een agent verplicht om een overtreder staande te houden, wanneer hij een bekeuring wil uitdelen. Alleen als hier geen reële mogelijkheid voor was, mag de agent een bekeuring uitdelen zonder staandehouding.
Staandehouding is niet verplicht wanneer hier geen reële mogelijkheid voor was. Voorbeelden hiervan zijn:
- De overtreding is geconstateerd door een flitspaal of scanauto, of tijdens een traject- of radarcontrole.
- De overtreder verhindert de staandehouding, bijvoorbeeld door snel weg te rijden of een stopteken te negeren.
- Parkeerovertredingen, waarbij de overtreder zelf niet bij de auto is.
Dat kun je doen door een bezwaarschrift in te dienen. Vraag daarvoor eerst het dossier op om erachter te komen wat de reden was dat er geen staandehouding is geweest. Leg vervolgens in je bezwaarschrift uit waarom er wél een staandehouding mogelijk was.